strona główna
Informator Miasta >>
• Strona Główna
• Historia Częstochowy
Przewodnik z 1909 roku
• Przedmowa
• Rys geograficzny
• Rys historyczny
a) Pielgrzymki Królów Polskich
b) Rys historyczny miasta
c) Rys historyczny Jasnej Góry
• Jasna Góra i Kościoły
• Dział statystyczny
• Pielgrzymki do Jasnej Góry
• Handel i Przemysł
• Okolice Częstochowy
a) Kłobucko
b) Krzepice
c) Olsztyn
d) Potok Złoty
e) Kruszyna
f) Gidle
g) Święta Anna
h) Mstów
• Dział Informacyjno-Adresowy
• Spis ilustracyi
Na starej pocztówce >>
• Jasna Góra
• Wystawa 1909
• Kościół św. Barbary
• Kościół św. Zygmunta
• Obrazkowa
• Dworzec PKP
• Droga krzyżowa
• Aleja NMP
• Ulica Dojazd
• Baumert
• fabryka, przemysł
• dom Frankego
• Częstochowa, długie adresy
• Pokaż wszystko
Na starej fotografii >>
• Jasna Góra
• Kościół św. Barbary
• Budowa Nowej Wieży
• Dworzec PKP
• Droga krzyżowa
• Pokaż wszystko
Poczta Polska >>
• Pokaż wszystko
Z kart historii >>
• Pradawna Częstochowa
• Kasztelania Miromira
• Dzieje częstochowskiego Browaru
• Pierwszy Sejmik w Częstochowie
• Węgierska Jesień 1956
• O Częstochu i Starej Górze
• Jak wyglądał Częstoch?
• Czy znajdź skarb Częstocha?
• Dom Częstocha
• Pofabryczna Częstochowa
• Odkrycie na Jasnej Górze
• Upadek Powstania w 1944 roku
• Po Powstaniu Warszawskim
• Pokaż wszystko
Jan Paweł II >>
Mapa Serwisu >>
Strona 49 z 77
poprzednia
1
...
47
48
49
50
51
...
77
następna
339
|
Dawny ośrodek wydobywania rudy i wytapiana żelaza w Pankach
W 1836 r. buduje w Kuźnicy Starej nad rzeką Pankówka nowoczesny piec hutniczy – wspomniany już w poprzednim odcinku– inż. Marceli Królikowski (przy pomocy Banku Polskiego). Piec ten przetrwał do końca XIX w. i na przykład w 1875 r. wytopiono w nim ponad 50 ton żeliwa. Wyczerpanie się blisko położonych pokładów rudy „wychodnej”, oraz zmiany technologiczne w procesach wytapiania żelaza, spowodowały, że z końcem XIX wieku upada hutnictwo w tym rejonie. Istniejący jednak nadal skomplikowany system kanałów i przepustów wodnych pozwala na wybudowanie w tym miejscu młyna wodnego.
Stanął on na fundamentach poprzednich zakładów hutniczych. Postawił go w okresie międzywojennym dziadek obecnego młynarza – Waldemara Jabłonki. Gdy w roku 1994 budowano przy tym młynie nowe silosy, to natrafiono na pozostałości po dawnych kuźnicach. Był to przede wszystkim żużel, ale także bryła wytopionego żelaza, czy kokilki do nabierania surówki, oraz cegły, kamień i inny materiał budowlany. Obecnie młyn nadal posiada wodną turbiną, której wydajność wspomaga silnik elektryczny.
Z Kuźnicy Starej już tylko krok do Panek. To właśnie ta miejscowość stanowiła przez 600 lat zagłębie górniczo-hutniczym. Zagłębie to powstało dzięki istnieniu na Ziemi Częstochowskiej największego w kraju złoża rudy żelaza. Złoże to występuje w poprzek obszaru byłego województwa a jego dostępny do eksploatacji pokład ma 130 km długości i od 15 do 2 km szerokości. W miarę swego zwężania się – w kierunku południowo-wschodnim – zapada się coraz głębiej mając kąt nachylenia od 1 do 3 stopni. Jeśli w okolicach Praszki ruda żelaza występowała niemal pod glebą, to już pod Żarkami chowa się pod niedostępne osady jury górnej. Początki tego przemysłu sięgają 1374 roku, gdy książę Władysław Opolczyk wydał braciom Pankom przywilej kopania rudy żelaza, oraz założenia kuźnicy. Zakończył się natomiast w 1969 r., gdy zaprzestano eksploatacji rudy żelaza w miejscowej kopalni „Krystyna II”. W tym okresie rozwijało się tutaj hutnictwo - poczynając od decyzji starosty krzepickiego Mikołaj Wolskiego, który w latach 1610 - 20 buduje w Pankach i Kuźnicy Starej wielkie centrum kuźniczo-odlewnicze. Produkuje się w tych kuźnicach armaty, moździerze, kule, kotły, a także żeliwne nagrobki cmentarne !
Z początkiem XIX w., sam Stanisław Staszic (ksiądz, prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk, propagator uprzemysłowienia Królestwa Polskiego) zainteresował się zakładem hutniczym w Pankach, zalecając wykorzystanie go do odlewania części żeliwnych dla fabryk produkujących nowoczesne maszyny (np. w Żarkach), a później dla rozwijającego się górnictwa węglowego. W ten sposób huta w Pankach znalazła się pod zarządem górnictwa i w 1822 r. przeszła kolejną rozbudowę. W latach 30. XIX w. zawiadowcą huty w Pankach był inżynier Tomasz Szweykowski (z nominacji cara Rosji). Sto później jego wnuk również Tomasz (już Szwejkowski) został dyrektorem Huty „Częstochowa”, którą zarządzał w latach 1932-49 (z przerwą na okupację). Warto tutaj wspomnieć, iż początki górnictwa rudy żelaza w naszym Regionie związane są też z klasztorem jasnogórskim. To jego fundator Władysław Opolczyk wydał w 1382 r. zakonowi paulinów przywilej eksploatowania wychodnych pokładów syderytów. Kopalnie te były podporządkowane zakładom hutniczym, w których z wytapianego żelaza wyrabiano głównie broń i narzędzia rolnicze.
zródło
Gazeta Częstochowska
autor:
Andrzej Siwiński
Kategoria:
Wszystkie
145
Królewski pogrzeb Słowackiego
Pragnąc uczcić przypadającą w 1909 r. setną rocznicę urodzin Juliusza Słowackiego, ideę sprowadzenia do Ojczyzny jego prochów podejmowali Polacy już pod koniec XIX i na początku XX wieku. Stało się to jednak możliwe dopiero w niepodległej Rzeczypospolitej. Energiczne działania podjął w kwietniu 1927 r. prof. Józef Kallenbach - znany uczony, autor wielu prac naukowych, wykładowca wyższych uczelni we Fryburgu, w Warszawie i w Wilnie, od 1920 r., kierownik katedry filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, ówczesny prezes krakowskiego Związku Literatów.
146
730-lecie nadania praw miejskich dla Mstowa
W tym roku mija 730 lat od nadania praw miejskich dla Mstowa. 18 czerwca 1279 roku (lub 1278 jak podano w kopiarzu klasztoru mstowskiego) książę Bolesław Wstydliwy na prośbę przełożonego mstowskiego klasztoru kanoników regularnych wydał w Krakowie dokument pozwalający prepozytowi klasztoru ks. Wilhelmowi we wsi Mstów lokować miasto na prawie średzkim. Zwolnił je od ciężarów, prócz pół grzywny złota lub 6 złotych dla księcia i tyleż dla kasztelana krakowskiego po 7 latach wolnizny (wiadomo z zachowanej w Bibliotece Potockich w Wilanowie, w Liber formularum kopii).
147
Dawny ośrodek wydobywania rudy i wytapiana żelaza w Pankach
W 1836 r. buduje w Kuźnicy Starej nad rzeką Pankówka nowoczesny piec hutniczy – wspomniany już w poprzednim odcinku– inż. Marceli Królikowski (przy pomocy Banku Polskiego). Piec ten przetrwał do końca XIX w. i na przykład w 1875 r. wytopiono w nim ponad 50 ton żeliwa. Wyczerpanie się blisko położonych pokładów rudy „wychodnej”, oraz zmiany technologiczne w procesach wytapiania żelaza, spowodowały, że z końcem XIX wieku upada hutnictwo w tym rejonie. Istniejący jednak nadal skomplikowany system kanałów i przepustów wodnych pozwala na wybudowanie w tym miejscu młyna wodnego.
poprzednia
1
...
47
48
49
50
51
...
77
następna
poprzednia
1
...
47
48
49
50
51
...
77
następna
wszelkie prawa zastrzeżone, www.simis.pl
Informator Miasta >>
• Pieczec Wladyslawa, ksiecia opolskiego, wielunskiego z dokumentu fundacyjnego Klasztoru Jasnogorskiego wystawionego przez ksiecia Wladysława Opolczyka w Czestochowie 9 sierpnia 1382 roku.
• Dokument z dnia 31 lipca 1778 roku w którym Stanislaw August, krol polski, transumuje i zatwierdza akty swoich poprzednikow.
• Historia Czestochowy
• Historia Czestochowy
• Historia Czestochowy